NHÀ ĐẦU TƯ NGOẠI NẢN LÒNG VỚI DỰ ÁN THIẾU MINH BẠCH
Đối với các nhà đầu tư ngoại, trong khi
vẫn mập mờ về hồ sơ giới thiệu dự án, cung cấp thiếu thông tin, không thể hiện
những rắc rối về tài chính, quy hoạch..., doanh nghiệp trong nước lại hay yêu
cầu đối tác ngoại đặt cọc trước.
Chủ tịch Hiệp
hội Bất động sản TP HCM (HoREA), ông Lê Hoàng Châu cho biết, việc Chính phủ ra
Thông tư 06 nhằm hạn chế tín dụng cho các công ty bất động sản khiến các doanh
nghiệp phải tăng cường tìm nguồn tài chính khác cho các dự án của mình. Một
trong những cách đó là hợp tác với nhà đầu tư ngoại.
Có ba cách
nhà đầu tư ngoại đầu tư vào bất động sản Việt Nam: thứ nhất là mua cổ phần của
công ty Việt, thứ hai là hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam với tỷ lệ góp vốn
50/50 và thứ ba là doanh nghiệp trong nước vay tiền từ doanh nghiệp nước ngoài
để phát triển sản phẩm. Cách thứ ba tương đối hấp dẫn vì lãi suất ngân hàng ở
nước ngoài thấp, chỉ 2-3% trong khi lãi suất cho vay ở Việt Nam là 7-8%, ông Châu
phân tích.
Do kinh tế
Việt Nam đang phát triển nên những mảng như bất động sản công nghiệp sẽ phát
triển vượt bậc, sau đó là cao ốc văn phòng cho các công ty nước ngoài làm trụ
sở và căn hộ dịch vụ dành cho các chuyên gia nước ngoài. Từ đó, những mảng khác
trong bất động sản ăn theo sự phát triển của kinh tế bao gồm bất động sản du
lịch, nghỉ dưỡng, trường học, y tế... Nhìn chung, dư địa cho phát triển bất
động sản Việt Nam là rất lớn, cũng chính là lý do thu hút nhà đầu tư ngoại. Ông
Châu cũng cho biết.
Theo đó, mặc
dù được xem là thị trường hứa hẹn mang lại lợi nhuận cao, nhưng cách tiếp cận
của các tập đoàn bất động sản quốc tế cũng vẫn bài bản và nguyên tắc. Họ có thể
bỏ hàng triệu đôla cho đối tác để nghiên cứu thị trường và bỏ luôn số tiền đó
nếu dự án không triển vọng. Bên cạnh đó, các nhà bất động sản này cũng yêu cầu
khắt khe trong việc minh bạch thông tin dự án và những khoản chi phí không hợp
lý.
Thông thường,
khi tham gia chuyển nhượng dự án, các nhà đầu tư ngoại thường đi theo quy trình
sau: Đối tác Việt Nam báo cáo khảo sát độc lập về tiềm năng phát triển kinh tế,
xã hội, dân cư, du lịch của địa phương, cơ chế chính sách của Nhà nước, chính
sách thuế, cơ sở hạ tầng; sau đó so sánh với các địa phương khác và lên hồ sơ
giới thiệu về dự án. Đại diện Công ty Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Sao Khuê
cho biết.
Trong trường
hợp hai bên thống nhất về các vấn đề trên thì sẽ ký hợp đồng nguyên tắc, hợp
đồng chuyển nhượng phần góp vốn (cổ phần). Số tiền thanh toán sẽ được bên mua
chuyển vào tài khoản phong toả, và bên bán hoàn thiện thủ tục để được giải
ngân.
Thế nhưng,
một số doanh nghiệp Việt Nam vẫn mập mờ với nhà đầu tư ngoại trong hồ sơ giới
thiệu dự án, không cung cấp đủ thông tin, không thể hiện các rắc rối về dự án,
tài chính, quy hoạch... và điều này không được đối tác nước ngoài đánh giá cao.
Ngoài ra, doanh nghiệp trong nước còn hay yêu cầu nhà đầu tư ngoại đặt cọc
trước, điều này khiến đối tác không chấp nhận vì tính rủi ro.
Một số nhà
đầu tư ngoại cũng phải "thoái lui" cho dù họ đã nắm được dự án ở
"đất vàng" do không thống nhất được trong nhiều vấn đề. Tiêu biểu là
việc liên danh Hongkond Land và Sumitomo Realty & Development rút lui khỏi
dự án 164 Đồng Khởi, TP HCM vào năm 2015 sau bốn năm theo đuổi, cho dù đây là
nhà đầu tư ngoại được thành phố chỉ
định. Lý do là thành phố không cố định được chi phí và thời gian bồi thường và
giải phóng mặt bằng cho dự án. Hai bên cũng không chốt được chiều cao công
trình để đảm bảo đầu tư dự án hiệu quả.
Vì lý do đó,
tuy vượt qua 70 nhà đầu tư ngoại khác nhưng liên danh Hongkong Land và Sumimoto
vẫn để hụt dự án ở vị trí "đắc địa" ngay tại trung tâm TP HCM. Do đó,
để thu hút nhà đầu tư ngoại vào thành phố, nhất là trong bất động sản, việc
thống nhất các hạng mục quan trọng và tốn kém như chi phí đền bù giải toả giữa
các bên là rất quan trọng.
Vĩnh Viễn